Spis treści
Kamień kotłowy to rodzaj osadu, który występuje niemal w każdym urządzeniu grzewczym, odpowiedzialnych za podgrzewanie wody do systemu grzewczego. Elementem, który powoduje jego powstawanie, jest twarda woda. Jej usunięcie jest pierwszym i najskuteczniejszym sposobem, dzięki któremu unikniemy problemu uszkodzeń instalacji. Dlaczego jest to istotne? Kamień może skutecznie zmniejszyć wydajność całej instalacji, również tej, która ogrzewana jest za pomocą pompy ciepła.
W tym artykule odpowiadamy na pytanie czym jest i jak powstaje kamień kotłowy, a także jak można zapobiegać jego powstawaniu.
Co to jest kamień kotłowy i jak powstaje?
Kamień kotłowy najczęściej występuje w postaci osadu. W procesie powstawania kamienia kotłowego następuje połączenie węglanów wapnia i magnezu (CaCO3 i MgCO3). Osad tworzy się w wyniku termicznego rozkładu wodorowęglanów wapnia i magnezu. Występuje najczęściej w twardej wodzie, czyli takiej, która zawiera jony soli wapnia, magnezu, czy wodorowęglanów. Na kamień kotłowy składa się również obecność chlorków i siarczanów, a także niewielkie ilości żelaza, baru czy manganu. Występuje on we wszystkich miejscach, gdzie twarda woda podgrzewana jest do wysokich temperatur. Takim miejscem mogą być również pompy ciepła.
Kamień kotłowy – występowanie osadu w pompie ciepła
Pompa ciepła łączy się z ogrzewaniem niskotemperaturowym, jednak już w niskich temperaturach w instalacji grzewczej możliwe jest powstawanie kamienia. Może on zacząć się tworzyć w temperaturach od 40 stopni Celcjusza. Uzyskanie ciepła pochodzącego z odnawialnych źródeł energii wymaga sprężenia czynnika chłodniczego, który doprowadzany jest do temperatury wrzenia, aby później przejść w stan gazowy. Czynnik chłodniczy krąży jednak w odrębnym obiegu i nie ma bezpośredniej styczności z wodą użytkową oraz systemem grzewczym.
Kamień kotłowy pojawia się w kotle z ciepłą wodą, a także w całej instalacji wodnej, która występuje w naszym domu. Osadzanie się kamienia kotłowego na wewnętrznych ściankach kotłów może powodować lokalne niedogrzania wody w instalacji, czy zmniejszenie przekroju rury rozprowadzającej wodę. Malejąca efektywność ogrzewania, spowodowana przez kamień, oznacza konieczność pozbycia się go.
Jakie skutki wywołuje kamień kotłowy?
Występowanie kamienia kotłowego w instalacjach wodnych np. w kotłach parowych, wymiennikach ciepła czy bojlerach może doprowadzić do uszkodzeń lub zmniejszenia efektywności ogrzewania. Kamień przyczynia się do zmniejszenia przepływu wody z uwagi na osadzanie się jego na ścianach rur systemu grzewczego. Według szacunków zaledwie milimetrowa warstwa kamienia kotłowego w instalacji wodnej lub na elementach podgrzewających wodę może zmniejszyć wydajność o ponad 40 proc.!
Kamień kotłowy – co powoduje?
Kamień kotłowy powoduje wiele ubytków na sprawności instalacji. Z uwagi na malejącą efektywność systemu ogrzewania, koszty zużycia energii cieplnej mogą wzrosnąć. Jakie jeszcze konsekwencje niesie za sobą występowanie osadu?
- Kamień zmniejsza wymianę ciepła między jego źródłem a wodą w systemie ogrzewania.
- Powstanie osadu powoduje zwiększenie ryzyka przegrzania się kotła.
- Kamień zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia pęknięć stali. Dzieje się tak z uwagi na różnicę temperatur między miejscami, w których kamień występuje lub nie.
Występowanie osadu a pompa ciepła – jak temu zapobiec?
Z uwagi na duże szkody, jakie mogą być spowodowane twardą wodą, warto zainwestować w specjalny sprzęt. Stacja uzdatniania wody jest ważnym elementem, który powinna posiadać każda instalacja. Nieuzdatniana woda może w relatywnie prosty sposób doprowadzić do powstawania osadu z wapnia i magnezu.
Stacja uzdatniania wody to urządzenie, które jest w stanie redukować twardość wody, dzięki zastosowaniu złoża jonowymiennego, które regeneruje się roztworem z soli. Dzięki zastosowaniu takiego rozwiązania kamień kotłowy nie będzie przedostawał się do naszej instalacji wodnej.
Jak usunąć kamień kotłowy? Alternatywne sposoby
Zapobieganie uszkodzeniom spowodowanym kamieniem kotłowym może być również prowadzone poprzez stosowanie odpowiednich środków chemicznych, które służą do uzdatniania wody kotłowej. Można go również zwalczać poprzez mechaniczne usuwanie, jednak jest to metoda, która nie działa długoterminowo. Twarda woda, która pozostaje w instalacji wodnej, dalej będzie powodowała powstawanie szkodliwego osadu.
Kamień kotłowy – warto pamiętać o jego występowaniu
Kamień kotłowy stanowi zagrożenie dla całej instalacji grzewczej, jako że może ograniczać jej moc grzewczą. Osad może bardzo negatywnie wpływać na działanie całego systemu, w tym również niskotemperaturowej pompy ciepła. Z tego względu warto mieć na uwadze rozwiązania, które pomagają zapobiegać gromadzeniu się osadów.
Występowanie osadów w wodzie kotłowej ma realny wpływ na efektywność zastosowanego typy ogrzewnictwa. Współczynnik COP i SCOP pompy ciepła to podstawowa miara efektywności instalacji. Więcej informacji na ich temat znajdziesz na naszym blogu. Przeczytaj również, jakie są rodzaje pomp ciepła. Sprawdź sam!
